Klasy usług w sieci ATM

Architektura sieci ATM pozwala na jednoczesną transmisję ruchu składającego się z głosu, video i danych. W celu zapewnienia określonej jakości obsługi ruchu w sieci, zdefiniowano pięć klas usług biorąc pod uwagę następujące parametry:

• uzależnienie czasowe między nadawcą a odbiorcą (wymagane lub nie)
• szybkość transmisji (stała lub zmienna)
• tryb transmisji (połączeniowy lub bezpołączeniowy)

Klasy określają charakterystykę ruchu,  wymaganą jakość obsługi i definiują także takie funkcje jak routing, kontrolę zgłoszenia, alokację zasobów i kontrolę ruchu. Nie przewidziano wszystkich kombinacji powyższych parametrów, lecz wyróżniono jedynie cztery podstawowe klasy usług. Zestawiono oraz scharakteryzowano je krótko w tabeli.

Tabela 1. Klasy usług

Klasy A, B, C oraz D oznaczane są niekiedy odpowiednio jako klasy 1, 2, 3 oraz 4. W literaturze spotyka się również pojęcie tzw. Klasy 0. Terminem tym określa się rodzaj obwodów w sieciach ATM, dla których nie zdefiniowane są usługi QOS, czyli nie zapewnia się dla nich kontroli przepływu komórek.

Klasa A

W obrębie tej klasy zdefiniowano połączenie typu CBR (Constant Bit Rate), dla którego należy zagwarantować stałe pasmo przepustowe dla całego czasu trwania połączenia, niezależnie od faktycznego jego wykorzystania. Połączenie typu CBR charakteryzują parametry:

• PCR (Peak Cell Ratio) –określa gwarantowane stałe pasmo przepustowe podczas transmisji komórek w danym połączeniu;
• CDV (Cell Delay Variation) –określa zmienność (dopuszczalny zakres zmian) opóźnienia podczas transmisji poszczególnych komórek w danym połączeniu;
• Max CTD (Maximum Cell Transfer Delay) –określa maksymalne opóźnienie podczas transmisji poszczególnych komórek w danym połączeniu;
• CLR (Cell Loss Ratio) –współczynnik określający bieżący stosunek liczby komórek straconych do łącznej liczby komórek przetransmitowanych w danym połączeniu.

W praktyce należy dążyć do tego, aby parametry CDV i CLR były bliskie zeru. W przypadku, gdy w danym momencie strumień danych w połączeniu typu CBR przekroczy dopuszczalną prędkość PCR, komórki zostaną odrzucone przez węzeł, w którym zjawisko to zostało wykryte. Połączenia tego typu stosuje się do emulacji obwodów synchronicznych (np. łączenie central telefonicznych), przesyłania głosu, video (np. video konferencje).

Klasa B i C

Początkowo dla obu tych klas zdefiniowano jeden typ połączeń –VBR (Variable Bit Rate), dla którego należy zagwarantować stałe pasmo przepustowe z możliwością jego chwilowego zwiększenia. Dalsze standaryzacja tych klas doprowadziła do wyróżnienia dwóch podklasy: rt-VBR (real time VBR) oraz nrt-VBR (non-real time VBR). Dla połączeń typy nrt-VBR definiuje się parametry:

• PCR (Peak Cell Ratio) –określa maksymalne pasmo przepustowe podczas transmisji komórek w danym połączeniu;
• SCR (Sustained Cell Ratio) –określa gwarantowane stałe pasmo przepustowe w danym połączeniu;
• mean CTD (Mean Cell Transfer Delay) –określa średnie opóźnienie podczas transmisji poszczególnych komórek w danym połączeniu;
• CLR (Cell Loss Ratio) –współczynnik określający bieżący stosunek liczby komórek straconych do łącznej liczby komórek przetransmitowanych w danym połączeniu.
• MBS (Maximum Burst Size) –określa maksymalny czas, w którym strumień komórek może przekroczyć parametr SCR, nie przekraczając jednak PCR

W praktyce należy dążyć do tego, aby parametr CLR był bliski zeru. W przypadku, gdy w danym momencie strumień danych w połączeniu typu VBR przekroczy dopuszczalną prędkość PCR, komórki zostaną odrzucone przez węzeł, w którym zjawisko to zostało wykryte.  Natomiast w przypadku przekroczenia tylko parametru SCR, przepływ komórek nie będzie blokowany przez czas określony parametrem MBS. Węzeł sieci może zablokować transmisję komórek, jeżeli zostaną jednocześnie przekroczone parametry PCR i MBS.

Połączenie typu rt-VBR musi dodatkowo zapewnić izochroniczność transmisji, zdefiniowano więc dodatkowo dwa parametry: CVD i Max CTD (znaczenie tych parametrów jak w połączeni CBR). Dla połączenie rt-VBR nie określa się parametru Mean CTD.

Połączenia typu nrt-VBR stosuje się przeważnie do przesyłania danych pomiędzy sieciami Frame-Relay lub X.25 w obrębi sieci ATM. Natomiast przykładem usługi rt-VBR jest transmisja skompresowanego obrazu video.

Klasa D

W obrębie której zdefiniowano połączenie typu ABR (Avaiable Variable Bit Rate), dla którego należy zapewnić możliwie jak największe pasmo przepustowe, ale przy założeniu, że nie nastąpi odrzucenie komórek wskutek przeciążenia tych połączeń. Realizacja połączeń typu ABR w sieci ATM możliwa jest tylko wtedy, gdy w węzłach sieci istnieją odpowiednie mechanizmy kontroli przeciążenia. Mechanizmy te zostaną omówione w dalszej części pracy.  Dla połączeń typu ABR, ATM Forum zdefiniowało dwa podstawowe parametry:

• PCR (Peak Cell Ratio) –określa maksymalne pasmo przepustowe podczas transmisji komórek w danym połączeniu;
• MCR  (Minimum Cell Rate) –określa minimalne pasmo przepustowe podczas transmisji komórek w danym połączeniu;

Klasa 0

W klasie tej zdefiniowano połączenie typu UBR (Unspecified Bit Rate) nie gwarantujące żadnych parametrów jakościowych. Usługa ta wykorzystuje pozostałe pasmo transmisji w sieci ATM i w sytuacji natłoku komórki należące do tego rodzaju połączenia są odrzucane w pierwszej kolejność. Kontrolą przepływu, niezawodnością transmisji zajmują się wyższe warstwy transmisji takie jak. TCP. Połączenia typu UBR stosuje się przeważnie do przesyłania danych takich jak: poczta, transfer plików.