podrozdział pracy z prawa
Przestępstwa możemy podzielić według różnych kryteriów. Podstawowym podziałem wynikającym z artykułu 7 § 1 Kodeksu karnego jest podział przestępstw na zbrodnie i występki, który przeprowadzony jest w oparciu o wysokość zagrożenia karą i stopień społecznej szkodliwości.
Zbrodnia jest to czyn zabroniony, który jest zagrożony karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat trzech albo karą surowszą (artykuł 7 § 2 Kodeksu karnego ). Zgodnie z tym przepisem dolną granicę kary za zbrodnie stanowi zagrożenie pozbawienia wolności od lat trzech. Natomiast górną granicą kary pozbawienia wolności w myśl artykułu 37 Kodeksu karnego jest 15 lat. Pod pojęciem kary surowszej należy rozumieć karę 25 lat pozbawienia wolności albo karę dożywotniego pozbawienia wolności. Popełnić zbrodnię można tylko umyślnie.
Występek to czyn zabroniony zagrożony grzywną powyżej 30 stawek dziennych, karą ograniczenia wolności albo karą pozbawienia wolności przekraczającą miesiąc (artykuł 7 § 3 Kodeksu karnego).
Przepis ten w zakresie wysokości poszczególnych rodzajów kar jakie grożą za występek, odnosi się tylko do ich dolnej granicy, górna natomiast wynika z przepisów regulujących poszczególne kary.
Podział przestępstw na zbrodnie i występki stanowi jedno z podstawowych kryteriów klasyfikacji czynów zabronionych w prawie karnym. Jest to podział oparty głównie na stopniu szkodliwości społecznej oraz ciężkości kary przewidzianej za popełnienie danego czynu. W polskim prawie karnym, zarówno zbrodnie, jak i występki, są traktowane jako przestępstwa, jednak różnią się od siebie w zakresie sankcji i charakterystyki.
Zbrodnie to najcięższe przestępstwa, które mają wysoką szkodliwość społeczną. W polskim prawie zbrodnią jest czyn zabroniony, który zagrożony jest karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy niż 3 lata lub karą surowszą, jak kara dożywotniego pozbawienia wolności czy kara śmierci (chociaż kara śmierci została zniesiona w Polsce w 1997 roku). Zbrodnie obejmują m.in. morderstwa, gwałty, rozboje, kradzieże z użyciem przemocy, a także inne poważne przestępstwa, które mają poważne konsekwencje zarówno dla ofiar, jak i dla całego społeczeństwa. Zbrodnie charakteryzują się wysoką szkodliwością społeczną i są traktowane jako najbardziej poważne naruszenia prawa.
Występki to mniej poważne przestępstwa, które zagrożone są karą pozbawienia wolności do 3 lat lub innymi sankcjami, takimi jak grzywna czy ograniczenie wolności. Występki obejmują mniejsze przestępstwa, które, choć są zabronione przez prawo, nie niosą ze sobą tak poważnych skutków, jak zbrodnie. Do występków należą m.in. kradzieże, uszkodzenia mienia, a także czyny przeciwko porządkowi publicznemu i niektóre przestępstwa skarbowe. Występki charakteryzują się mniejszą szkodliwością społeczną w porównaniu do zbrodni.
Zbrodnie są najcięższymi przestępstwami, które pociągają za sobą surowsze kary, a występki to mniej poważne przestępstwa, za które grożą lżejsze sankcje. Podział na zbrodnie i występki ma na celu wskazanie różnic w stopniu zagrożenia społecznego i dostosowanie odpowiednich kar do ciężkości czynu.
J. Boratyński, Ochrona fizyczna osób i mienia. Zagadnienia prawne, WSiP, Warszawa 2009, s. 97
