Polska nie leży właściwie na terenie głównych tradycyjnych szlaków przemytniczych narkotyków, jednakże zapoczątkowane w 1989 roku zmiany polityczne w kraju, rozwój międzynarodowych kontaktów i otwarcie granic spowodowały wzrost zainteresowania międzynarodowych grup przestępczych naszym, krajem jako dogodnym obszarem tranzytowy.
Przyczyniły się do tego w szczególności:
- centralne geograficzne położenie Polski w Europie,
- dogodne szlaki drogowe, połączenia morskie i lotnicze,
- otwarcie granic dla wolnego ruchu osobowego i towarowego,
- niedoświadczenie i braki techniczne w wyposażeniu służb odpowiedzialnych za zwalczanie przemytu narkotyków,
- liberalne prawo antynarkotykowe, nie dostosowane jeszcze do standardów międzynarodowych.
Wojna w byłej Jugosławii spowodowała, iż na polski obszar przesunęła się nitka tradycyjnego szlaku bałkańskiego, którym jest przemycana heroina z Bliskiego i Dalekiego Wschodu do Europy Zachodniej.
Przez terytorium Polski jest przemycany cannabis (marihuana plus haszysz) ze Wschodu i Afryki do Europy. Południowoamerykańskie kartele kokainowe z Medellin i Cali coraz śmielej próbują przy pomocy polskich grup przestępczych przewozić kokainę przez polskie porty morskie i granice lądowe do Europy Zachodniej. Zagrożenie przemytem przybiera niepokojące rozmiary zarówno co do liczby przypadków, jak i ilości ujawnionych narkotyków.17
Poniższa tabela przedstawia ilość narkotyków ujawnionych w Polsce w latach 1992-1998.18
Tabela 3
| 1992 | 1993 | 1994 | 1995 | 1996 | 1997 | 1998 | |
| Amfetamina | 9,5 kg | 27,5 kg | 18,5 | 18,8 kg | 15,9 kg | 27,2 kg | 51,5 kg |
| Heroina | 5,8 kg | 12,5 kg | 64,3 | 66,4 kg | 18,2 kg | 142,8 kg | 67,4 kg |
| Kokaina | 48,8 kg | 107,3 kg | 525,7 | 383,2 kg | 31,5 kg | 15,5 kg | 21,2 kg |
| Marihuana | 566,0 kg | 164,0 | 2086,6 kg | 2631,2 kg | 62,5 kg | 62,1 kg | |
| Haszysz | 3,4 kg | 6595,0 kg | 17,0 | 10001,3 kg | 5,3 kg | 628,0 kg | 8,2 kg |
| Razem | 44,3 kg | 7308 kg | 792,5 | 12556,3 kg | 2702,1 kg | 876,0 kg | 210,4 kg |
Druga tabela przedstawia ilość narkotyków ujawnionych w 1998 roku.19
Tabela 4
| Rodzaj
Narkotyku |
Ogółem | Policja | Cło | UOP | Straż
Graniczna |
| Amfetamina | 51kg503g | 43kg265g | 1kg600g | 6kg638g | |
| Ecstasy | 1796szt | 1796szt | |||
| Kokaina | 21kg157g | 9kg225g | 8kg130g | 100 g | 3kg702g |
| Heroina | 67kg405g | 41kg93g | 23kg79g | 120 g | 3kg113g |
| LSD | 14902szt | 11199szt | 3703szt | ||
| Haszysz | 8kg176g | 2kg400g | 873g | 4kg800g | 103g |
| Marihuana | 62kg146g | 57kg17g | 4kg26g | 1kg103g | |
| Konopie indyjskie | 1t904kg361g | 1t832kg660g | 70kg201g | 1kg500g | |
| Polska heroina | 394 l. | 394 l. | |||
| Słoma makowa | 6t871kg700g | 6t870kg | 1kg700g | ||
| Grzyby halucynogenne |
4kg475g |
3kg600g |
838g |
37g |
|
| BMK | 88,5 l. | 88,5 l. | |||
| Leki psychotropowe | 5155szt/amp. | 5000szt | 65szt/amp | 90szt | |
| Sterydy anaboliczne | 527590amp. | 527590amp |
Do najbardziej spektakularnych wypadków ujawnienia przemytu dużych partii narkotyków należy:
- zatrzymanie w październiku 1991 roku na terenie portu w Gdyni kontenera z Kolumbii z ładunkiem fasoli dla odbiorcy w Czechosłowacji. W wydrążonych paletach ukryto 110 kg kokainy,
- zatrzymanie w grudniu 1991 roku w Warszawie i Szczecinie 10-osobowej polsko-nigeryjskiej grupy przestępczej pod zarzutem przemytu 13 kg heroiny z Indii przez Moskwę i Warszawę do Berlina. Kurierzy korzystali z połączeń lotniczych a granicę do Niemiec przekraczali koleją. Stosowali metodę „połykania” narkotyku do własnego żołądka,
- zatrzymanie w kwietniu 1993 roku w Szczecinie obywatela greckiego z fałszywym paszportem holenderskim, który w skrytkach swego mercedesa przewoził 100 kg kokainy z zamiarem jej przemytu do Niemiec. Czynności jakie przeprowadziła polska policja wspólnie z BKA Wiesbaden doprowadziły do ustalenia i aresztowania 2 dalszych członków grupy przestępczej,
- ujawnienie w styczniu 1994 roku w porcie gdańskim około 500 kg kokainy w kontenerze z bananami dostarczonymi drogą morską z Ekwadoru dla pewnego przedsiębiorcy w Gdańsku. Narkotyk był ukryty między podwójnymi ściankami kontenera,
- ujawnienie w maju 1995 roku w porcie w Świnoujściu próby wwozu do Polski ponad 9 ton haszyszu na kutrze rybackim powracającym z rejsu do Angoli. Zatrzymano 4 obywateli łotewskich,
- przejście na lotnisku Okęcie kilku przesyłek pocztowych z Chile (w grudniu 1995r.), w których ukryta była kokaina.
Istnieje całkowita pewność, że ujawnione przypadki przemytu narkotyków klasycznych były realizowane przez międzynarodowe zorganizowane grupy przemytnicze. Ze względu jednak na stosowany przez te grupy podział pracy zatrzymane osoby najczęściej nie znały szczegółów dotyczących organizacji przestępczych, bądź też nie składały zeznań, co poza 1 przypadkiem (likwidacja grupy polsko-nigeryjskiej) – nie pozwoliło na pełne rozpracowanie gangów narkotykowych.
W ostatnim czasie stwierdzono też próby przemytu narkotyków, głównie kokainy, heroiny i haszyszu w paczkach z zagranicy najczęściej z Afryki i Ameryki Południowej, adresowanych na nazwiska polskich obywateli w różnych miastach. Następnie paczki te były przechwytywane przez pracowników urzędów pocztowych będących członkami grup przestępczych bądź przez nie skorumpowanych.
—
17 W. Pływaczewski, J. Świerczewski, „Policja polska wobec przestępczości zorganizowanej”, Szczytno 1996, s.87
18 B. Hołyst „Kryminalistyka”, Warszawa 1996r., s.106
19 B. Hołyst „Kryminalistyka”, Warszawa 1996r., s.107
