Prace z informatyki

Prace dyplomowe z informatyki

Użytkowniku: mam Cię!

Oceń tę pracę

Użytkownik bloga przyłapany na gorąco 🙂

O użytkownikach danej strony WWW wiemy coraz więcej, ale tego jeszcze nie było: możliwość nagrania naturalnego zachowania użytkownika w tle (taki Big Brother) i zarazem zdalnie (tj. na prawdziwym użytkowniku, naturalnie przeglądającym stronę).

A oto rezultat jednego z testów nowego narzędzia:

  • data: 20 czerwca, godz. 19:03
  • użytkownik przyszedł z google (w wersji PL), w ramach wyszukiwania na słowo kluczowe „crazyegg”
  • strona postu ładowała się: 2,68 s
  • czas spędzony na stronie postu (liczony od załadowania): 1:54 m
  • zachowanie użytkownika (przewijanie strony, wodzenie kursorem, kliknięcia) – widać na filmie poniżej.

Niesamowite narzędzie!

PS z 23 VI 2008: A zupełnie inne narzędzie, po tym jak napisałem w komentarzach, że zaglądanie do kodu bloga nic nie da, bo odczepiłem system przed napisaniem notki, pokazało, że zwiększył się ruch w obrębie WebArchiwe. 🙂

Screencast: sposób na samouczki

Oceń tę pracę

Firma TechSmith znana z narzędzi do grabienia grafiki oraz video, tym razem wydała oprogramowanie grabiące i w lot konwertujące video do formatu flash. Jing Project (za darmo!). Świetna rzecz do nagrywania i publikowania na stronach WWW samouczków i prezentacji video (tzw. screencastów)!

PS: A miałem o nowym PROFEOsjonalnym serwisie społecznościowym napisać (a raczej o funkcjonalnościach i funkcjonalności – medal temu, kto przeczyta na spokojnie wszystkie napisy z klipu flash zaprezentowanego na wejściu!), acz zmagania z bagażnikiem samochodowym do rowerów skutecznie pokrzyżowały plany… (Przy okazji, co to za „dobrze poinformowane źródło” ma AntyWeb? Wystarczy poczytać IDG.)

Jutro Kraków i… Zakopane.

Screencast, czyli nagrywanie ekranu, to doskonały sposób na tworzenie samouczków, instrukcji, czy prezentacji, które mają na celu przekazanie wiedzy w formie wizualnej. Jest to technika, która pozwala na uchwycenie wszystkiego, co dzieje się na ekranie komputera, wraz z dodanymi komentarzami głosowymi. Tego rodzaju materiały są bardzo pomocne zarówno w edukacji, jak i w instruktażach dla użytkowników, którzy potrzebują praktycznego wprowadzenia do obsługi oprogramowania lub realizacji określonych zadań.

Screencast jest często wykorzystywany w nauce, aby umożliwić uczniom lub uczestnikom kursów samodzielne przyswajanie nowych umiejętności. Tworzenie takich samouczków jest proste – wystarczy użyć odpowiedniego oprogramowania do nagrywania ekranu, które pozwala na rejestrowanie ruchów myszy, klikania w różne przyciski, przewijania stron, a także na dodawanie narracji głosowej. Dzięki temu odbiorcy mogą zobaczyć każdy krok procesu oraz dokładnie usłyszeć wyjaśnienia dotyczące wykonania poszczególnych czynności.

Screencasty są szczególnie efektywne w nauce obsługi oprogramowania, platform internetowych, czy aplikacji. Dzięki nim użytkownicy mogą bez trudu naśladować pokazywane czynności na własnym komputerze, śledząc je krok po kroku. W porównaniu do tradycyjnych instrukcji tekstowych, nagrania ekranu umożliwiają pełniejsze zrozumienie procesu, ponieważ wprowadzają elementy wizualne, co jest istotne dla osób uczących się w sposób wizualny. Dodatkowo, takie nagrania można łatwo zatrzymywać i przewijać, co pozwala na dokładne przyswajanie materiału.

Wykorzystanie screencastów w samouczkach daje także możliwość przekazywania bardziej złożonych informacji w łatwy do przyswojenia sposób. W przypadku bardziej skomplikowanych procesów, takich jak instalacja oprogramowania, konfiguracja urządzeń, czy rozwiązywanie problemów technicznych, nagranie ekranu z opisem pozwala na uchwycenie wszystkich detali, które mogą być pominięte w pisemnym opisie. Dodatkowo, można w nich zamieścić wizualne wskazówki, takie jak strzałki, powiększenia, czy podświetlenie elementów na ekranie, co dodatkowo ułatwia odbiorcy zrozumienie instrukcji.

Dzięki możliwościom edytowania nagrań, screencasty mogą być także dynamiczne i atrakcyjne, co sprzyja utrzymaniu uwagi odbiorcy. Można dodawać teksty, animacje czy efekty dźwiękowe, które podkreślają istotne elementy w danym samouczku. Tego rodzaju materiały są idealne do publikowania w internecie, gdzie mogą być udostępniane w serwisach takich jak YouTube, Vimeo czy platformach edukacyjnych, dzięki czemu dostęp do nich mają osoby na całym świecie.

Screencasty to także narzędzie, które pozwala na tworzenie dokumentacji i instrukcji, które można wykorzystywać w różnych środowiskach zawodowych. Firmy mogą używać tej formy do tworzenia szkoleń dla pracowników, pokazując im, jak korzystać z wewnętrznych aplikacji, oprogramowania czy procedur. To bardzo efektywny sposób na redukcję czasu potrzebnego do szkolenia nowych osób oraz zapewnienie im materiałów, do których mogą wracać w razie potrzeby.

Screencasty to niezwykle skuteczna forma prezentacji treści edukacyjnych i instruktażowych, która łączy wizualną prezentację z narracją głosową. Umożliwiają one skuteczne przekazywanie informacji, są łatwe do wykonania i udostępnienia, a także oferują dużą elastyczność w tworzeniu materiałów edukacyjnych.

Logowanie: „Zapamiętaj mnie”

Oceń tę pracę

Przed wyjazdem na urlop miałem zamiar napisać kilka słów nt. problemów funkcjonalnych Profeo.pl, ale się nie wyrobiłem… Wspomniałem jedynie o animacji flash na pierwszej stronie (czy raczej problemami z jej czytelnością) – a swoją drogą czy ktoś również dostrzega „dziwne” podobieństwo z prezentacją z biznes.net? – a dzisiaj krótko nt. panelu logowania i funkcji „Zapamiętaj mnie”, której próżno szukać na Profeo.

Z badań clicktrackingowych, które prowadziłem na stronach wykorzystujących system logowania się wynika, że coraz większą popularnością wśród userów cieszy się funkcja „Zapamiętaj mnie”, dzięki której użytkownicy 1) nie muszą zaśmiecać swojej pamięci loginem i hasłem do danej strony WWW oraz 2) funckja remember przyspiesza proces samego logowania się.

Dane, które otrzymałem badając system forów internetowych oraz stron społecznościowych są optymistyczne; „Remember me” lubią zwłaszcza użytkownicy słabo obyci z komputerami – a więc początkujący, w tym osoby starsze – tych userów coraz więcej w Internecie, więc i wykorzystywanie opcji będzie raczej rosło.

Analiza blisko 20 tys. logowań wskazuje, że w tym czasie co 33-cia osoba skorzystała z funkcji „Zapamiętaj” (czyli na dzień dobry, przy liczbie 1,5 mln użytkowników mamy grupę ponad 45 tys. korzystających z funkcji, z tendencją zwyżkową). Należy jednak wziąć pod uwagę, iż dane te są niedoszacowane – część logowań do systemu z pewnością wykorzystywała już zapamiętane dane.

Czy to dużo, czy mało? Dla przykładu: z wyszukiwarek ulokowanych również na stronie głównej w tym samym czasie skorzystało mniej więcej tyle samo osób.

Nie można rzecz jasna wyciągnąć z tego zbyt pochopnych wniosków: funkcja Remember… nie nadaje się do wszystkich rodzajów logowania do systemu i jej zastosowanie jest ściśle zależne od przeznaczenia docelowej strony WWW. „Remember” nie nadaje się – co oczywiste – w przypadku logowania do banku. Użytkownicy również powinni być na tyle świadomi jej konsekwencji, by nie wykorzystywać jej w przypadku, gdy komputer, z którego korzystają jest współdzielony z innymi użytkownikami. Za to w ogóle nie powinno przeszkadzać wykorzystanie jej kiedy logujemy się do systemów: poczty, blogów, forów, portali społecznościowych, systemów aukcji internetowych, itp. Zwłaszcza, gdy system, który budujemy dedykowany jest większej ilości użytkowników, z raczej mniejszym doświadczeniem internetowym.

A poniżej kilka [wybranych] paneli logowania się do znanych usług/serwisów internetowych.

Biznes.net

Goldenline

Google

Grono.net

MojaGeneracja

MySpace

phpBB

WordPress

Są rzecz jasna też przykłady paneli logowania, które nie zawierają możliwości zapamiętania danych, chociażby: Allegro, blogi Onet, blogi WP, blox gazety.pl (totalna katastrofa, nawet brakuje opcji przypominania hasła), ebay, epuls, FaceBook, Forum gazeta.pl, Last.fm, LinkedIn, MakeIt, YouTube, Znajomi Interii.

Wtedy już użytkownikom pozostaje tylko liczyć na „pamięć” przeglądarki internetowej, z której korzystają. Bądź na system „Przypomnij hasło listem e-mail”. No tak, tylko na który adres e-poczty zakładałem konto?

Projektowanie interfejsów: pamięć

Oceń tę pracę

Na co dzień zapominamy jakie znaczenie ma dla naszego funkcjonowania pamięć. W ogóle raczej z pamięcią jest tak, że przypominamy sobie o niej wtedy, kiedy o czymś zapominamy…

Jeśli chodzi o wiedzę nt. pamięci to wyróżniamy:

3 typy pamięci…:

  • sensoryczna, zwana też ultrakrótkotrwałą – związana ze zmysłami: wzroku (pamięć ikoniczna) oraz słuchu (pamięć echoiczna); odpowiedzialna jest za te informacje, które możemy zapamiętać jednym „rzutem oka”,
  • krótkotrwała (krótkoterminowa) – umożliwiająca między innymi zapamiętanie na chwilę numeru telefonu, pod który dzwonimy,
  • trwała (długoterminowa) – jak sama nazwa wskazuje związana jest z gromadzeniem informacji z całego naszego życia.

… oraz kilka rodzajów pamięci:

  • semantyczna – wymagająca od swojego użytkownika znajomości języka naturalnego; jej głównym zadaniem jest pamiętanie przez podmiot treści i znaczeń pojęć,
  • epizodyczna – gromadząca dane o tym co zaszłe (pamięć retrospektywna) i umożliwiająca planowanie przyszłych wydarzeń, naszych zamiarów (pamięć prospektywna),
  • i inne, m.in.: autobiograficzna, ejdetyczna, logiczna, mechaniczna.

Tyle jeśli chodzi o klasyfikację.

***

Dla projektanta interfejsów wiedza nt. pamięci ma zasadnicze znaczenie – wspomaga tworzenie przejrzystych i komunikatywnych układów treści oraz nawigacji.

Żeby nie być gołosłownym podam kilka przykładów.

Przykład 1: Pojemność pamięci krótkoterminowej zawiera się w 7±2 jednostkach informacji. Pojemność pamięci ikonicznej jest jeszcze węższa i zawiera się w 5 jednostkach. W związku z tym bloki interfejsu – menu główne, nawigacje boczne – hasła reklamowe, ilość podstron (klików w ramach nawigacji) w głąb, etc., powinny być tak projektowane by przestrzegać tych praw. Dużo lepszy będzie tekst reklamowy, który zasadniczą treść będzie niósł na początku zdania – w pierwszych 5 słowach; dużo łatwiejsza do ogarnięcia będzie nawigacja zamykająca się w 7 elementów, a nawigacji bardziej ksomplikowanych zawsze możemy zbudować układ zhierarchizowany, z systemem kategorii głównych i podkategorii (działa wówczas zasada grupowania, o której może przy innej okazji). Itd.

Przykład 2: Pojemność pamięci krótkoterminowej ważna jest ze względu na sposób organizacji informacji – np. organizację bloków pól w formularzach. Sprawniej użytkownicy przyswajają formularze zorganizowane tak, że elementy podobne są pogrupowane, a liczba poszczególnych jednostek pól na każdym piętrze hierachii grup nie jest większa niż 7.

Rzecz jasna nie zawsze udaje się menu zamknąć w siedmiu elementach, czasem oferta na to po prostu nie pozwala – jak np. w ramach stron aukcji internetowych, bądź stron głównych portali. Wtedy na pomoc przychodzi…

Przykład 3: Pamięć ikoniczna jest znacznie szybsza w przetwarzaniu informacji niż pamięć semantyczna, wymagająca przetwarzania danych nt. znaczeń słów i wyrażeń. Stąd przy dłuższych układach menu zastosowanie elementów bazujących na niej znacznie przyspiesza proces odnalezienia się na danej stronie użytkownika – sprzyja nabyciu umiejętności i wiedzy w posługiwaniu się danym interfejsem, np. nawigacją w której wykorzystano elementy graficzne – ikony. Szybsze jest także przeszukiwanie wzrokiem tego rodzaju nawigacji, która zawiera ikony – choćby nawet pozostawiały wiele do życzenia jeśli chodzi o ich czytelność. Jednak – ważne: dla spotęgowania efektu, ikony powinny być A) czytelne i B) usadowione w kontekście słowa, z którym występują.

Dodatkowo, menu z zagnieżdżonymi ikonami traktowane jest przez nasze oko na podobnej zasadzie jak układ listy numerowanej, co zwiększa jego czytelność.

Dodatkową ważną informacją którą otrzymujemy z badań z zakresu psychologii użytkownika oraz kognitywistyki, w tym zwłaszcza z neuropsychologii i psychologii kognitywnej, jest ta, że przy pomocy pewnych technik projektanci mogą wpływać na A) zwiększanie pojemności kanału pamięci krótkoterminowej oraz B) budowanie w taki sposób przekazu, by zwiększyć prawdopodobieństwo jego zapamiętania.

Ale o tym przy innej okazji.

Światło, gradient: wklęsłe vs wypukłe

Oceń tę pracę

Jak już wspomniałem przy okazji postu nt. kolorów, oko ludzkie posiada fotoreceptory odpowiedzialne za widzenie kolorów (czopki) oraz osobne za widzenie jasności/ciemności (pręciki).

Cieniowanie mózg ludzki często wykorzystuje jako podstawę do stwierdzenia, że dany obiekt jest trójwymiarowy. To właśnie dzięki cieniom płaskie powierzchnie percepujemy jako 3D.

Dla projektanta interfejsów dodatkowo ważną informacją jest odkrycie natury tego, jak to się dzieje, że pewne obiekty mózg klasyfikuje jako wypukłe, inne zaś jako wklęsłe. Dlaczego jest to takie istotne? Choćby ze względu na czytelność przycisków GUI oraz w nawigacji menu stron internetowych, zwłaszcza teraz, w dobie modnych gradientów [w stylu web 2.0]. Jest to także pomocne przy projektowaniu interfejsów, które pozostają graficznie w zgodzie z naszą wiedzą prekognitywną (o tym niżej).

Co to jest wiedza prekognitywna oraz jakie ma znaczenie dla naszego systemu poznawczego w ramach percepcji głębi?

„Cienie są identyfikowane na wczesnym etapie procesu widzenia po to, by można było szybko stworzyć pierwsze wrażenie kształtu obiektu. (…)

Patrząc na koło, można zobaczyć jeden z dwóch kształtów w zależności od tego, czy sądzimy, że dany kształt jest oświetlany z góry czy z dołu. Jeśli źródło światła znajduje się na górze, można wnioskować, że to wypukłość, ponieważ kształt ten jest czarny pod spodem, tam, gdzie znajdują się cienie. Natomiast jeśli źródło światła znajduje się na dole, tylko wgłębienie może dawać taki rodzaj cienia. Dwa różne kształty: wypukłość lub wgłębienie mogą tworzyć taki sam cień w zależności od położenia źródła światła”. (Patrz rysunek 2.A.)

Jeśli chodzi o pochodzenie źródła światła w toku ewolucji mózg nasz zbudował sobie mechanizm, ułatwiający mu szybkie przetwarzanie informacji na temat widzianego obrazu.

„Zaskakujące jest to, że ludzie widząc koła z białą górą, widzą je jako wypukłości; mózg nie chcąc pozostawiać nas w niepewności, dokonuje wyboru: światło dochodzi z góry.

Założenie, że światło znajduje się na górze, jest zupełnie słuszne: jeśli jest jasno, to zwykle dlatego, że nad naszymi głowami świeci słońce.”

Dodatkowo, mechanizm ten jest tak głęboko w nas zakodowany, że czasem może dojść do sytuacji dziwacznych: przechyl głowę o 180 stopni i spójrz ponownie na koła z rysunku 2A.

„Wypukłości staną się wgłębieniami, a wgłębienia wypukłościami. Mózg – zamiast zakładać, że źródło światła znajduje się wysoko na niebie – przyjmuje, że dochodzi ono z górnej części naszego pola widzenia.

Zamiast marnować czas na zastanawianie się, czy głowa jest położona normalnie, czy też do góry nogami, a następnie na wnioskowanie, gdzie powinno znajdować się słońce, mózg zdecydował się na „wystarczająco dobre” rozwiązanie.”

Jakie jest znaczenie tego mechanizmu dla pracy projektanta? Rozwiązanie, którym posiłkuje się nasz mózg oznacza, że „położenie źródła światła może zostać na stałe zakodowane w procesie percepcji kształtów, co pozwala na bardzo szybkie przetwarzanie obrazu”. Szybkość ta umożliwia wywnioskowanie o kształcie danego elementu – np. stanu buttonu – na bardzo wczesnym etapie przetwarzania obrazu. Tak wczesnym, że sprzyja maksymie Steva Kruga: „Nie każ mi myśleć”, redukując koszta poniesione przez podmiot w procesie poznawania.

Menu Amazon.com posiada sporo górnego światła, dzięki czemu wydaje się być lekkie i pozostaje w zgodzie ze spodziewanym zachowaniem obiektu trójwymiarowego widzianego w słoneczny dzień – a więc nastraja użytkownika pozytywnie.

***

Wykorzystane w tekście cytaty pochodzą z: T. Stafford, M. Webb, 100 sposobów na zgłębienie tajemnic umysłu, 2006.